Friday 22 September 2023

PARASHAT HAAZINU

PATHEN MIN KAKOU’A KAPHONGJAL TENG,I’PATHENU ALEN’E TIN SAM UTE.[Devarim 32:3]

Baal Shem Tov Hakadosh in Tekahna khat ahin pe e.Mipa khat hin achapa akichat sah nuom jeh in,achapa mai akon in akisel e/avon akhel e.Achapa chun Apa ahol mo phat in akicha lheh e.Hijongleh Apa aum na ahin het phat in apet pet in apa lang ngan akap in"Hepa!Khotuona nei hin nei in!"ati e.Apa in achapa thusei ajah jah chun Achapa Khotuona in adim tai.

Chumabang achu Pa Hashem in ichung uva hahsatna hihen gentheina hileh ahin um sah teng Chi Hahsatna hohi kipatepna mei mei chuleh Pathen in amai asel mei mei ahi ti het ngai ahi.Yehudi khat chun chi hi ahet them a Hahsatna atuo teng Koima dang kom nga lou a Pa Hashem kom angat a,atao tengle ipi ti am?

Pathen Midat Hadin chu Midat HaRakhamim a kile hei ji ahi.Chitengle chun Hahsatna ho akon Pa Hashem in alhatdoh jui tai ahilouleh aveng jui tai.Hoilai akon mu doh thei ham?I’Parasha uva "Ki Shem Hashem Ekra Havu Godel Elokeinu-Pathen min ka kou/phongjal teng,I’Pathenu alen’e,tin sam uvin."(Devarim 32:3).Tichu Pathen ka kou a Amin kaphongjal teng,I’Pathenu "alen'e" tia kisei hi Khotuona thucheng ahi.Khakhamim tehon "Gedula-Alen" kiti hi Middat Harakhamim kiseina ahi ati uve.

Rashi in chi lai akon kijil doh chu Brakha kisei jou teng Amen donbut ding chuleh mikdash mun a Brakha kisei jou teng Barukh Shem Kevod Malkhuto leolam vaed tin adonbut jui uve ati.(Taanit 16b)Shulkhan Arukh in Israel Khat in Brakha asei ajah leh Abul akon achai chân ja hih jongleh chuleh Brakha khat in asei achu khiyuv nei hih jongle Amen adonbut ngai e ati.(Orakh Khayim 215:2)

Khakhamim teho uvin Chi Pasuk akon Torah sim masang’a Brakha sei ding kijil doh ahi ati uve.(Brakhot 21a).Ramban in jong ama Sefer HaMitzvot Ase 15 na achu akoi ahi.Shulkhan Arukh Orakh Khayim 47:1 na mụn achun Rabbi Yosef Karo in jong Birkat HaTorah hi ha kichehthem angai’e ati.Mishnah Berurah in Birkat HaTorah asei masang se in Torah ajil lou ding chingthei hen ati.chuleh Mi thum apat achunglang in Seudah anei khom uleh Birkat Hamazon asei teng ule Zimmun abol diu jong lai akon kijil doh ahi e ati uve.

Rashbam in Pathen Thu na ngai jeh’a nachunga aloupina leh Aphatna chuleh Athu na ngai lou jeh’a Nachunga Gotna ahin umsah ho hi kasei teng I’Pathenu alen’e tin Sam uvin,tichu Pathen lampi chu adih jing ahin Imu/Ichan ding lom u ihin peh u ahi ti kipom uvin ati.

Sforno in Pathen min ka kou teng kiti hi Moshe in Taona thucheng thu dol’a asei ahi ati.Khang ahung lhung ding ho koma asei nuom chu,Moshe Rabbeinu in Laa sung’a Avah mang ho ading’a kahung tao tengle,Angai ho jouse nalung’u na lhahdai sah lou diu ti asei nuom ahi ati.

Ohr haKhayim in hitin asei e.Pathen min ka kou teng kiti chu Torah ijil teng/pet kisei na ahi.Zohar in asei mabang a Torah Pumpi hi Pathen min ahi.Koi hileh Torah sim leh Jil chun Pathen min àkou tobang ahi.Torah chu Go tui leh Dai tui bang’a akite kah vang’a Na Torah jil chu chi Takhlit-Purpose ading chu hi hih hen hinla Pathen min loupi na ding joh hihen.Chi chu Torah Lishmah kiti ahi.

Pathen min ka kou teng!Pathen chu kou thei a aum pet a kou ding!Pathen chu Kou thei a aum lou teng jongle Kou ding.Leng David in Tehillim a asei chu gel doh jing Ute.Karov Hashem le kol Kore'av beemet-Atah mong'a Pathen Koupa chu Pathen in akinaipi e.Alang khat a Kou thei a aum pet chu Elul lha apat Aseret Yemei Teshuvah sungse ahin Kou thei a aum lou pet tichu ikinai lou pet uchu Phat dang ho ahi.Hijongleh Phat dang ho a jong Dih tah leh Atah’a Pathen kou ho chu Pathen in akinaipi thou thou e.

Pathen min ka kou teng-I’Pathenu alen'e tin Sam uvin.Ipi jeh’a Ekra- chu singular ham?Koi jouse ihet diu chu Pathen min khat le khat in ichang cheh uva ikou thei teng uleh Pathen min chu isuh let u ahi e.Chonsetna lah a alen lời khat chu Khillul Hashem-Pathen min suhboh ahi.Rabbeinu Yonah in Shaarei Teshuva a chun khilul Hashem chungchang a hitin khazal ho thusei chu ahin sei e.Khilul Hashem bol khat chu Achonsetna akisuh mang na ding a 'Teshuva-Kisihna',Yom Kippur leh 'Hahsatna-Yisurim' chungchon a Thina ngai ahi e ati.Chi ho hi ahilou leh Khillul Hashem semphat na ding a chu Kiddush Hashem hả bol a abol ngai ahi e.Atam Jo chun Pathen min athuchang tah’a isuh boh lou diu ahi e.Hijongle Het lou a ham ahilouleh henasa sa a I’Umchan uva kon isuh boh u hi atam a tam ding ahi.Akilom lou jouse chu Khillul Hashem ahideh poi.Hijongleh Khillul Hashem hung pot doh thei ahi.Adeh deh’a Torah jil ho.Kivon dan akitup lou,cha dan,Pao dan,thusei dan akitup lou leh Ijat isuhboh khah thei u ham?Min Pathen thu jil ho,Pathen Kin bol ho jong huti khula.etc etc.ahin ti teng uleh hoi lou ahi.Khillul Hashem aum tah lou jongle Neo khat beh chu Pathen min kisuh bọh na um ding ahi.Shulkhan Arukh achun von chungchang ho jong akisei na e.Chijeh a Halakha tam tah hi hung um be ahi.Chuna Chung chon’a Israel te chunga-tichu Yehudi chung ahung hi kit e.Yehudi khat achon dan chu ahung kilop lou teng Nam dang te hon Hashem nam mipite hutia chon u na?tin Khillul Hashem aha um thei kit e.Chijeh’a Kiddush Hashem hin Mitzvah tam tah ahin huop tha jui ahi.Về Ahavta kiti jong hi Kiddush Hashem kiseina ahi.Pathen ading’a thi khel khel ding tina ahipoi.Pathen ka lungse e iti leh aminset na ding bol lou ding.Nu le Pa tehon aka pi pen uchu min set ahi.Mi jouse chun kidei chit ahinai.Leng Shlomo in asei mabang’a Tov Shem mishemen Tov-Min phat chu Thao hoi tah sang in aman lu joi.I'Khakhamim teho uvin jong Keter(lal lukhuh)lah’a asang pen chu Keter Shem Tov-Min Phat Lal lukhuh ahi ati uve.Ajehchu Keter Shem Tov akon Torah chu Pom thei or mi sang thei a um ahi.Torah jil khat chu Amin set leh koiman athusei angai nuom po uve.Chumabang achu Hoilai mun hileh amin phá chu min angai lut uva Aja u ahi.Pathen min set na ding bol lou ding iti teng,numei hochu Nam dang numei ho sang’a kivon tup joh gut ding,chon hoi guot joh ding.Chu malah lah'a Eihon nam dang te numei ho style ilah/I copy guot u.Pasal ahi leh Gangster ho bang a chon lou ding.Khilul Hashem ahi e.

Aipi pi chu hita leh Shabbat Teshuva jong ahin Ahithei chan’a I’Umchan chu isem phat be guot u ngai ahi.Teshuvah ibol mong unam ti jong iki khuol chil uva Ina nei nai lou khah ujong leh Teshuva Nei a pha ahi.Thil dang dang hi poimo ahi poi.Teshuva ahi apoimo pen.Khakhamim tehon Teshuva nei lou chu A’Zekhut jouse jong mi dang in akilah thei ahi ati uve.Pathen in Hinna lekhabu achun Ihin nam det ta uhen.SHABBAT TESHUVA SHALOM,SHANA TOVA KETIVA VEKHATIMA TOVA!!








No comments:

Post a Comment