Friday 21 July 2023

PARASHAT DEVARIM

Chule hiche pet chun keiman nathutan vaihom jouseu phate chan thu kapen,'Nasopiteu kah a kihehna jouse chu athu ngaipeh uvin lang,mihem khat le asopi kah a hihen lang,chule Court a akiheh pi mi khat ki kah a thusoh hijongle dih tah in thu tanpeh jiuvin.[Devarim 1:16 based on Rashi]

Rashi ve leu hen chilai mun a hi Moshe Rabbeinu in Thutan vaihom ho kom a Gangtah'a thutan lou ding chuleh Thutan na a akiheh teni athu lhon hoitah in ngaipeh uvin tin ahil e.

Pirkey Avot 1:1 achun Anshei Kneset hagedolah tehon jong Thil thum ana sei uvin.Chi ho lah a khat chu Giingchang tah in thutan na nei uvin.Giingchang tah iti teng thu gangchel a tan lou ding.Hoitah a gil tah leh lunglut tah a khuol toh masat ding.Moshe Rabbeinu in achung a asei chet chu ahi.

Ichan'a Thu gang tah'a tan hi phalou ham?Rashi,Rabbeinu Yonah leh Rishonim hon asei ding jui uva Thu gangchel a tan hi suhkhel abailam e ati uve.Sefer Mitzvot Gedolot(Smag) in asei dan a Thu adih lou a tan hi chonset na len tah ahi ajehchu Khazal in Thutan koi hileh adih a thu tan lou a,sum apeh na ding a pe(give) lou a apeh lou na ding a apeh leh Pathen in thutan pa akon a lhagao alah ding ahi ati.Avot HaRosh in Thutan chu mi thum hihen,mi somni le thum hihen lang,Mi Som Sagi le khat hijongle Mi itam na uvin ikhiel lou ding'u ahi tia Thu chu gangchel in tan hih uhen ati.Midrash Shmuel in Ritba min a Thutan hon thu atan teng ule thu tan na a ama ho joh ding dan'a aki gel ngai uve ati.

Thu adih tah a tan ding Mitzvah hi Parashat Kedoshim a ana kisei ahi tai.Rashi in jong Masekhet Ketuvot 106b achun ajih e.Tur Khoshen Mishpat siman Alef na achun jong akijih e.

Ramchal in jong alekhabu Mesilat Yesharim Shaar ha zehirut achun Zehirut kiti chu Thu khuol toh leh vet toh masat ding jong kiseina ahi ati.Torah ihin sim/jil akon Zehirut(kiven jingna) pa achu kilut pan thei ahi.

Chule hiche pet chun kiti hi Kedushat Levi in hitin hilchetna ape e.Achung a isei jouseu hi Mashiakh ahung tu kah chan a ding ahi.Mashiakh ahung masang se a chu Ahiheh teni thu lhon hoitah a Thutan ho angaipeh diu chuleh Witness a pang ho hoitah a akhuol tuh ding'u ahi.Hinlah Mashiakh ahung teng Akiheh teni thu ngaipeh masat lou a chuleh Witness(sakhi hiina)ho khuoltah masa lou a thu chu atan ding ahi e.Isaiah lekhabu Bung 13:3 na a akijih bang a.

Chuleh hiche pet chun keiman nathutan vaihom jouseu phate chan thu kapen,'Nasopiteu kah a kihehna jouse chu athu ngaipeh uvin lang,mihem khat le asopi kah a hihen lang,chule achen khompi kholgam mi(Ger Toshav) le ama kah a thusoh hijongle dih tah in thu tanpeh jiuvin.[Devarim 1:16 based on Rav Saadyah Gaon]

Ivet a leh Rashi sei toh Rav Saadyah Gaon sei hi kibang lou ahi e.Rashi in Gero(גרו) kiti chu Achen khompi Kholgam mi dan a kila ding hileh Ipi ti Ama a ahi e tia kisei thei ding ham?Chi jieh a chu aman Court a aki heh pi mi pa tia joh sei ding ahi ati.Ipi jeh a Gero kiti ham leh?Gero tichu Ger(kholgam mi)pen kiseina hilou a Oger(chom khom/lah khom-collect) kiseina joh ahi e.Oger tichu Court a Akiheh pi ding pa kiheh pi na ding a Thu/Thil chom khom(Oger) abol chu kiseina joh ahi ati.Shabbat Shalom!!


No comments:

Post a Comment