Wednesday 4 July 2018

BAALEI TZEDEKA HALAKHA YOMIT

DIN KHUTEI TZIZIT!
TZIZIT KHAO DAN HO!
[YALKUT YOSEF SIMAN 11]


[Note:Sulkhan Arukh a Teviyah kiti chu Spinning kiseina ahi in hichelai a hin akisem tin kasei e.chuleh Shezirah kiti chu weaving kiseina ahi in Hiche lai in Apheh thah tivel in ka mang e]

1.Tzizit khao ho chu aki sem masang a Leshem mitzvah Tzizit ading a kabol ahi e ti asei ngai e ajiehchu asei lou a leh Tzizit khao chu Kosher ahipoi e.Lungpat akon kisem Tzizit khao chu gam dang akon ahi a Eretz Israel a Leshem Mitzvah Tzizit ading'a aki pheh thah jong leh Kosher ahi poi.Israel mi khat in khao akisem achu Leshem Mitzvat Tzizit ading mong mong a khao kisem ahi tia asei ngai ahi e.Koi tobang in chi lungpat akon kisem Tzizit chunga hi Brakha asei leh Brakha Levatalah asei ho huom suong a lut ahi e.Chi tobang "Tallit Meshi" tichu "Lungpat akuon kisem Tallit" semphat nading a chu Lungpat akon kisem Tzizit chu alheplhah a Samul ham akuon kisem Tzizit(khao) joh akhai ding ahi e.Israel mi theng khat chu Lungpat akon kisem Tzizit khao kisep pet a aum a Leshem Mitzvat Tzizit ati leh kosher ahi e.Chijieh a chu Aphapen chu Khao adinga akisep masang a Ipi samul ham chu aho teng ahilouleh Patchon bang chu aphung a aga lo lhah teng Leshem Mitzvat Tzizit adinga kabol ahi e ati ding ahi.

2.Lekatkhila'a(ahoipen) Tzizit khao Tallit a akhai masang'a HAREINI MATIL TZIZIYOT ELU LESHEM MITZVAT TZIZIT tia asei ding ahi e.Bediavad(ahoipen hilou) a alung gel bou in gel hen lang hijongle Tallit chu Brakha asei nading a kosher ahi e.

3.Tzizit khao kihal khom ahi a,Akihal khom lah a chu Tzizit khao ading mong mong a kisem khao atam joh leh khenkhat in chi khao akuon in Tzizit sem thei ahi e ati uvin Hijongleh Chie tobang khao kihal ho akon Tzizit sem lou ding ahi e.Ajiehchu Mitzvot Ase ho ahin Atam lang a aki che poi ati uve.

4.Khut tah akon kisem Tzizit khao chu choh ding a deisah pen ahi e.Akhronim tam tah in hitia Machine akon kisem Tzizit khao chu aphal uve ajiehchu Tzizit khao akisep nading machine apat masang uva Leshem Mitzvah Tzizit tia Machine Pan ding Israel mipa chun asei e ati uve.

5.Lekatkhila a Khao aki pheh chu Israel mipi lhing khat in Leshem Mitzvat Tzizit ading'a abol ding deisah ahi e.Israel mi pi lhing nai lou khat,abil ngong ahilou leh angol khat in abol ahivang a Israel mi pi lhing khat in avet tup a aman Leshem Mitzvat Tzizit tia asei leh Bediavad a Chi Tzizit ho chu kosher ahi e.Ahivanga Mi pi lhing khat in hitia chu avet tup lou a ama ham chun Lishma tia asei leh Tzizit chu Kosher ahi poi.Kum 13 sam jang ni(2) nei ham ti kihe lou ahi vang a Leshen Mitzvat Tzizit adinga chu Khao chu abol thei ahi e.

6.Numei khat in Tzizit khao adinga khao abol chu abol masanga Leshem Mitzvat Tzizit tia asei leh kosher ahi e.Hutilou a asei lou leh kosher ahipoi.

7.Goy khat chu Israel mi pi lhing khat in avet tup a Tzizit khao abol masang a Mitzvat Tzizit adinga akhao abol ding tia thu apeh leh Rambam in kosher ahipoi ati.Rosh in cang kosher ahi e ati.Ahoipen chu Abol ding aum lou mong mong leh Rosh in asei bang a bol thei ahi e hutilou a chu Rambam thu jui ding ahi e.

8.Tzizit khao chu sha jong aha sha sah lou ding chuleh Pan jong aha pan sah lou ding alai(beinoni) chet a abol aphai.

9.Tzizit khao chu mong khat a khu 4 ahi in Akhai nading a ihet lut jou teng 8 ahung kisuo e.Abelap a leh Tzizit chu kosher lou ahi in chi chok hilou a Torah a na belap lou di kiti apal keh ahi e.

10.Eihon Tzizit khao ikhai/Ikhie dan uchu Mekubalim hon akhie dan uvin ibol uve.Hitin Tzizit khao chu Tallit in akhiet uve.
Tzizit khao het lut nading a kisem Tallit katan mong a avang achun Khao li aki heng lut e.Ni(2) vei khie ding,7 vei shamash khao a vel ding.Ni(2) vei khie kit ding chuleh 8 vei shamash khao a vel kit ding.Ni(2) vei khie kit ding chuleh 11 vei shamash khao a vel kit ding.Ni(2) vei khie kit ding chuleh 13 vei shamash khao a chu na vel kit ding chuleh achaina ding a ni(2) vei na khie kit ding.Abon a Khao kivel jat chu 39 ahi in chuleh Aki khie na mun jat chu 20 ahi e.Som thum le ko(39) vei khao kivel hin Pathen chu khat ahi e[HAVAYAH EKHAD] ti avetsah ahi e ajiehchu Gematriya a Pathen min chu 26 ahi in chuleh Ekhad chu 13 ahi e.Ani a igop leh 39 ahi e.
Chondan dang khat in Ni(2) vei aki khie jou leh 10 vei aki vel in,Ni(2) vei aki khiet kit in 5 vei akivel e,Ni(2) vei aki khiet in 6 vei akivel e chujou leh Ni(2) Vei ma aki khiet kit in 5 vei akivel kit e chuleh achaina in Ni(2) vei aki khiet e.Abon a aki vel jat chu 26 ahi e Pathen min HAVAYAH avetsah ahi e.
Khenkhat in Tallit Gadol achun 39 vei khao kivel pen abol uvin Tallit Katan'a 26 vei khao kivel in abol uve.
Eiho chondan in vang Ani in 39 aki bol e.

11.Tzizit khao get(8) jouse ho chu abon uva 12 gudalim tichu 24 CM beh ahi ngai uve chisang a chu achom joh leh bediavad a Kosher na lai ahi e.Hijongleh Pathen ging chu Safek(Doubts) ho akon in aki gam lhat uve.Khao ha sao lou ngen anei leh halakha dungjui tah a kosher ahi nading a 26 vei kivel Tzizit khao khie dan a chu abol thei ahi e.

12.Dan dungjui tah a chu Khao Tallit mong a akhai teng leh ham phal ahi e.Pathen ging ho chondan in Khao khai teng chuleh Khao ho khie teng ham lou ding ahi e.

13.Chem ho tichu thih ho a Tallit khao suh tan chu ahoi po in chijieh a chu asao val jieh a asuh chom nuom leh Aha(teeth) a asuh tan ding ahi e.

14.Tzemer(samulpuon) kiguo ham a kuon Tzizit khao asep leh Tallit Kosher ahi poi ajiehchu VE'ASU LAHEM-tichu midang akon hilou amaho akon akiti e.Aloi pa akon Tzizit khao aguh'a Tallit a Tzizit khao kigu chu aki khai jou a aloi pa aman apieh leh Tzizit khao ho alhep lhah a anung khai thah ngai ahi e ajiehchu VEASU-tichu Abol tengleh Ama'a ahi ngai e.

15.Tzizit chu akhai tengleh Tallit mong a diagonal(alakson) a akhai lou na ding a akichih them ngai e.

Tuesday 3 July 2018

BAALEI TZEDEKA

GEDULAH,AHAVAH VE'HATMADA!
LIETNA,KINGAILUTNA CHULEH HAPAN NA!


*Gedulah kiti liet na hi Moh kimu ahipoi.Rabbi Nakhman in Sikhot HaRan lekha a hitin asei e.Pathen thu tan dan akihe po e.Mihiem in het lhing a het thei vang ahipoi ati.Pasal khat chun Ipi Mitzvah ahilouleh Umchan pha jieh a Khang Li(4) chan a Liet na anei ding in chung lang a thu akitan jui e.Chutobang ma achun Khang Li(4) chan chu Lietna anei e hinla Akhang Li(4) na a atu ten Apu pa u Thilpha bol ma chu abol vang uvin Amahon Apu pa bang in Khang li(4) chan a ding in lietna amu po uvin Apu Pa khang akon akhang li(4) na tichu amaho phat chen chun Lietna anei uvin chujou in Lietna anung mu po uve ajieh chu Chunglang a Thu hita chu ana kitan ahitah jieh ahi ati.Gedulah vang chuh hol lou apha e.Ajiehchu Pathen in Dop sang d dol chu adop sang ahi e.

Mihiem khen khat in Mitzvah tam tah abol vang in Avangse aum e.Chuleh Mihiem khen khat in Thilpha khat bou abol vang in Avangpha aum e.Torah ha jil a jil ahivang a hethei lou aum in chuleh Ha jil lou ahivang in ahe thei aum e.

Rabbi Eliezer ben Hurkenus chu mi haosa ana hi uve.Apa Hurkenus chun Eliezer chu Torah jil ding in ana sol e.Hinlah Torah ajil vang in Amanghil pei pei in akhang tou thei po in ahi.Torah chu ajil chu Apa in ka ba asa ta po in Chijieh chun Apa in Lou adei dan tah a ajah ding apie in lou natong ding in asol tai.Achapa Eliezer jong achie in lou natoh abol pan tai.
Khatvei hi Apa in Eliezer in nuop asah hinam ti ahung velha in ahileh Eliezer chu ana kap in ahi.Apa Hurkenus chun Achapa Eliezer koma chun Ipi jieh a na kaa ham boi?Lou natoh hah nasah ham tia adoh leh Achapa in ahipoi!Hepa Torah kajil nuom e ati.
Apa in na jil a ima nahet thei lou pi a,Najil a ipi naphatchuom pi d ham ati.Achapa in hijongleh kajil nuom e ati.Achapa aki phin phin phat in chomkhat ki dalha leh hung pha nan te ti in adalhah in ahi.Lha ijat ham khat jou in Eliezer alung nuom tan te ti in aga ve in ahi leh ana kap kit in ahi Apa jon ajieh dang a kap hi inte tin adong in ahileh Achapa chu Torah jil nuom a ana kap na lai in ahi.Apa jong gangchel in adalha pei pei e.Hitia aka ka phat chun Eliyahu Hanavi ahung kum suh in Eliezer koma ahung kila in Jerusalem a Rabbi Yokhanan ben Zakai koma aga jil ding in asei pieh e.Chutobang ma chun Eliezer apa in apieh lou chu adalha in Jerusalem a Rabbi Yokhanan ben Zakai koma aga jil e.Hutichun Rav len tah Torah ngailut na dihtah nei a akaa kaa jieh in ahung suoh doh e.

Taona a hat utin.Pathen In ama dihtah a kou te chu Aki nai pie jui ahi e.Chijieh chun Ki ham bol ute.PA HASHEM IN EI HIN VANGBOH TA UHEN!!.

BAALEI TZEDEKA HALAKHA YOMIT.

TALLIT MONG CHUNG CHANG A DAN HO.
[YALKUT YOSEF SIMAN 10]


NOTE:TALLIT KATAN CHUN SHIUR SHTEI AMOT OREKH(96 CM) CHULEH AMAH ROKHAV(48 CM) ANEI LOU LEH AHOIPEN(LEKATKHILAH) DING A CHU BRAKHA ASEI LOU DING AHI E.TALLIT GADOL BRAKHA ASEI TENG TALLIT KATAN JONG KAVANAH APIEH THA JOH DING VANG CHU AHOIPEN AHI E.

[OREKH=ADUNG]
[ROKHAV=AVAY]

1.Phalbi lai leh ngong-o ki o jui khu Mong li(4) anei a Shiur Tallit alhin jong leh Tzizit khai angai poi.Pathen ging ho in Shiur Tallit alhin leh Among khat chu alum sah a apha e.

2.Tallit Khat chun mong li anei lou leh Tzizit khai angai poi.Mong li(4) chung ahi leh Among li(4) aki gam lha pen pen ho a akhai ding ahi hijongle Ahoipen chu Pathen ging in Mong nga(5) nei von ho a ah lou apha e.

3.Von chu mong/ning nga(5) anei a Aning nga jouse a tzizit akhai leh Torah a Na belap lou ding kiti apalkeh ahi e.

4.Coat chul anung lang aka alet joh leh Tzizit khai lou nading in Aning khat/among khat aki su lum jui e.

5.Sangkhol ahilouleh von ning li/mong li nei,angong koma achung lang a mong ni/ning ni anei chuleh anui lang ma a mong ni/ning ni anei leh Chondan in Tzizit aki khai po e.Ajieh chu Ama lang a Ning ni/mong ni nei chuleh anung a ning ni/mong ni nei in aki sim poi.

6.Tallit katan aban nui chu akil kimeh lut tho jui ho a aki kam tho a mong li(4) nei ham ti hekhen thei lou chen a aki kil leh Mitzvah Tzizit abol ham ti akichien poi.Ajiehchu atam jo chu aki kam jieh ahi hinla abon a aki kam lou leh buoina ima aum poi.

7.Von chun mong thum(3) anei a Tzizit mong thum ho a akhai,chomkhat jou a mong li asuo a Tzizit akhai Tallit chu lah ahi poi.

8.Tzizit akhai na among chu ake lhah a avon achu anung khai nuom leh Tzizit ho chu alhap lhah a anung khai thah ngai poi.Hijongle Deisah chu von a akhui beh masang a chu Tzizit khao ho alhap lhah a Chijou tengle akhui beh ding chuleh akhui beh jou tengle Tzizit khao anung khai thah ding ahi.

9.Tallit chu ni kisuo a,Ni kisuo te ni chu shiur Tallit alhin leh among ho a Tzizit chu alhap lhah a anung khai thah ngai po in among ni te ni aki khai lou na a chu Tzizit akhai pei thei ahi jieng e.

10.Tallit Tzizit ki khai khum sa chu ake a ni akisuo leh,ake na chu alet joh a khui kit ding jongle dan dungjui in Akhui masang a Tzizit alhap lhah ngai poi.Hijongle deisah chu akhui masat lou ding,Tzizit alhap lhah a akhui pan ding chuleh akhui jou leh anung khai kit ding chu ahi.

11.Tzizit khai na ding Among/aning ho chu square ahi ngai e.Ajiehchu alum chu Mong aki ti thei poi.

12.Von chun mong/ning li(4) anei a aban nui chu aki khui bit na alet/atam joh a leh Tzizit akhai ngai poi hinlah aki khui bit na alhom joh leh Tzizit akhai ding ahi e.

13.Von aki khui bit na chu aki bah chet leh tichu aki khuina alet dan toh aneo dan aki bah leh Tzizit chu LEKHUMRA a akhai ding hijongleh Brakha asei lou ding ahi e chuleh Shabbat ni a apotdoh pi lou ding ahi e ajiehchu Tzizit akhai ngai lou ahi in chijieh a chu pot puo tobang ahi e.Ama chun Tzizit chu alah lhah nuom lou leh Reshut Harabim a chie nading a phal pieh thei ahi e chuleh Adeh a Karmelit a chu phal pieh thei ahi e.

14.Towel a kituom chu,Towel chun mong li(4) anei vang a Tzizit akhai lou ding ahi ajieh chu Towel chu kithih na ding a kisem ahi in von ho bang a nuopsahna ding a kisem ahipoi.

15.Tallit chu asop nuom ahivang a Akhao ho atan ding akichat jieh a Tallit chu among alhep a asung a Tzizit ho ahet lut nuom jieh a akhui leh Asop jou leh alhep lhah kit ding leh ima aki khel poi.chuleh "Taase Velo min haAsui" kiti chu apalkeh poi.