Tuesday 3 July 2018

BAALEI TZEDEKA

GEDULAH,AHAVAH VE'HATMADA!
LIETNA,KINGAILUTNA CHULEH HAPAN NA!


*Gedulah kiti liet na hi Moh kimu ahipoi.Rabbi Nakhman in Sikhot HaRan lekha a hitin asei e.Pathen thu tan dan akihe po e.Mihiem in het lhing a het thei vang ahipoi ati.Pasal khat chun Ipi Mitzvah ahilouleh Umchan pha jieh a Khang Li(4) chan a Liet na anei ding in chung lang a thu akitan jui e.Chutobang ma achun Khang Li(4) chan chu Lietna anei e hinla Akhang Li(4) na a atu ten Apu pa u Thilpha bol ma chu abol vang uvin Amahon Apu pa bang in Khang li(4) chan a ding in lietna amu po uvin Apu Pa khang akon akhang li(4) na tichu amaho phat chen chun Lietna anei uvin chujou in Lietna anung mu po uve ajieh chu Chunglang a Thu hita chu ana kitan ahitah jieh ahi ati.Gedulah vang chuh hol lou apha e.Ajiehchu Pathen in Dop sang d dol chu adop sang ahi e.

Mihiem khen khat in Mitzvah tam tah abol vang in Avangse aum e.Chuleh Mihiem khen khat in Thilpha khat bou abol vang in Avangpha aum e.Torah ha jil a jil ahivang a hethei lou aum in chuleh Ha jil lou ahivang in ahe thei aum e.

Rabbi Eliezer ben Hurkenus chu mi haosa ana hi uve.Apa Hurkenus chun Eliezer chu Torah jil ding in ana sol e.Hinlah Torah ajil vang in Amanghil pei pei in akhang tou thei po in ahi.Torah chu ajil chu Apa in ka ba asa ta po in Chijieh chun Apa in Lou adei dan tah a ajah ding apie in lou natong ding in asol tai.Achapa Eliezer jong achie in lou natoh abol pan tai.
Khatvei hi Apa in Eliezer in nuop asah hinam ti ahung velha in ahileh Eliezer chu ana kap in ahi.Apa Hurkenus chun Achapa Eliezer koma chun Ipi jieh a na kaa ham boi?Lou natoh hah nasah ham tia adoh leh Achapa in ahipoi!Hepa Torah kajil nuom e ati.
Apa in na jil a ima nahet thei lou pi a,Najil a ipi naphatchuom pi d ham ati.Achapa in hijongleh kajil nuom e ati.Achapa aki phin phin phat in chomkhat ki dalha leh hung pha nan te ti in adalhah in ahi.Lha ijat ham khat jou in Eliezer alung nuom tan te ti in aga ve in ahi leh ana kap kit in ahi Apa jon ajieh dang a kap hi inte tin adong in ahileh Achapa chu Torah jil nuom a ana kap na lai in ahi.Apa jong gangchel in adalha pei pei e.Hitia aka ka phat chun Eliyahu Hanavi ahung kum suh in Eliezer koma ahung kila in Jerusalem a Rabbi Yokhanan ben Zakai koma aga jil ding in asei pieh e.Chutobang ma chun Eliezer apa in apieh lou chu adalha in Jerusalem a Rabbi Yokhanan ben Zakai koma aga jil e.Hutichun Rav len tah Torah ngailut na dihtah nei a akaa kaa jieh in ahung suoh doh e.

Taona a hat utin.Pathen In ama dihtah a kou te chu Aki nai pie jui ahi e.Chijieh chun Ki ham bol ute.PA HASHEM IN EI HIN VANGBOH TA UHEN!!.

BAALEI TZEDEKA HALAKHA YOMIT.

TALLIT MONG CHUNG CHANG A DAN HO.
[YALKUT YOSEF SIMAN 10]


NOTE:TALLIT KATAN CHUN SHIUR SHTEI AMOT OREKH(96 CM) CHULEH AMAH ROKHAV(48 CM) ANEI LOU LEH AHOIPEN(LEKATKHILAH) DING A CHU BRAKHA ASEI LOU DING AHI E.TALLIT GADOL BRAKHA ASEI TENG TALLIT KATAN JONG KAVANAH APIEH THA JOH DING VANG CHU AHOIPEN AHI E.

[OREKH=ADUNG]
[ROKHAV=AVAY]

1.Phalbi lai leh ngong-o ki o jui khu Mong li(4) anei a Shiur Tallit alhin jong leh Tzizit khai angai poi.Pathen ging ho in Shiur Tallit alhin leh Among khat chu alum sah a apha e.

2.Tallit Khat chun mong li anei lou leh Tzizit khai angai poi.Mong li(4) chung ahi leh Among li(4) aki gam lha pen pen ho a akhai ding ahi hijongle Ahoipen chu Pathen ging in Mong nga(5) nei von ho a ah lou apha e.

3.Von chu mong/ning nga(5) anei a Aning nga jouse a tzizit akhai leh Torah a Na belap lou ding kiti apalkeh ahi e.

4.Coat chul anung lang aka alet joh leh Tzizit khai lou nading in Aning khat/among khat aki su lum jui e.

5.Sangkhol ahilouleh von ning li/mong li nei,angong koma achung lang a mong ni/ning ni anei chuleh anui lang ma a mong ni/ning ni anei leh Chondan in Tzizit aki khai po e.Ajieh chu Ama lang a Ning ni/mong ni nei chuleh anung a ning ni/mong ni nei in aki sim poi.

6.Tallit katan aban nui chu akil kimeh lut tho jui ho a aki kam tho a mong li(4) nei ham ti hekhen thei lou chen a aki kil leh Mitzvah Tzizit abol ham ti akichien poi.Ajiehchu atam jo chu aki kam jieh ahi hinla abon a aki kam lou leh buoina ima aum poi.

7.Von chun mong thum(3) anei a Tzizit mong thum ho a akhai,chomkhat jou a mong li asuo a Tzizit akhai Tallit chu lah ahi poi.

8.Tzizit akhai na among chu ake lhah a avon achu anung khai nuom leh Tzizit ho chu alhap lhah a anung khai thah ngai poi.Hijongle Deisah chu von a akhui beh masang a chu Tzizit khao ho alhap lhah a Chijou tengle akhui beh ding chuleh akhui beh jou tengle Tzizit khao anung khai thah ding ahi.

9.Tallit chu ni kisuo a,Ni kisuo te ni chu shiur Tallit alhin leh among ho a Tzizit chu alhap lhah a anung khai thah ngai po in among ni te ni aki khai lou na a chu Tzizit akhai pei thei ahi jieng e.

10.Tallit Tzizit ki khai khum sa chu ake a ni akisuo leh,ake na chu alet joh a khui kit ding jongle dan dungjui in Akhui masang a Tzizit alhap lhah ngai poi.Hijongle deisah chu akhui masat lou ding,Tzizit alhap lhah a akhui pan ding chuleh akhui jou leh anung khai kit ding chu ahi.

11.Tzizit khai na ding Among/aning ho chu square ahi ngai e.Ajiehchu alum chu Mong aki ti thei poi.

12.Von chun mong/ning li(4) anei a aban nui chu aki khui bit na alet/atam joh a leh Tzizit akhai ngai poi hinlah aki khui bit na alhom joh leh Tzizit akhai ding ahi e.

13.Von aki khui bit na chu aki bah chet leh tichu aki khuina alet dan toh aneo dan aki bah leh Tzizit chu LEKHUMRA a akhai ding hijongleh Brakha asei lou ding ahi e chuleh Shabbat ni a apotdoh pi lou ding ahi e ajiehchu Tzizit akhai ngai lou ahi in chijieh a chu pot puo tobang ahi e.Ama chun Tzizit chu alah lhah nuom lou leh Reshut Harabim a chie nading a phal pieh thei ahi e chuleh Adeh a Karmelit a chu phal pieh thei ahi e.

14.Towel a kituom chu,Towel chun mong li(4) anei vang a Tzizit akhai lou ding ahi ajieh chu Towel chu kithih na ding a kisem ahi in von ho bang a nuopsahna ding a kisem ahipoi.

15.Tallit chu asop nuom ahivang a Akhao ho atan ding akichat jieh a Tallit chu among alhep a asung a Tzizit ho ahet lut nuom jieh a akhui leh Asop jou leh alhep lhah kit ding leh ima aki khel poi.chuleh "Taase Velo min haAsui" kiti chu apalkeh poi.

Monday 2 July 2018

BAALEI TZEDEKA HALAKHA YOMIT

TZIZIT KHAI NGAI VON HO:
[YALKUT YOSEF SIMAN 9]


[Tzemer Rekhelim=Kelngoipi mul]
[Pishtim=Tupatpuon]
[Tzemer Gefen=Patchon]
[Meshi=Lungpat]

1.Torah akon in Tupatpuon(Pishtim) toh Samulpuon(Tzemer Rekhelim) tilou adang von ho a Tzizit khai angai poi.Hinla Von dang jouse a khai ding tichu Rabbi te akon Derabanan ahi e.Chijieh a chu Samulpuon a kisem Tallit chuleh Tzizit ki ah ding chu ahoipen ahi e.Nipi lai jongle Samulpuon a kisem Tallit katan aki ah nading a aki ham bol angai e.Samulpuon a kisem Tallit chu Ah thei lou jen a aum ding leh Kutna kiti puon akon kisem ahilouleh puon dang ho akon kisem Tallit katan aki ah ding ahi e.Ama chun puon dang a kisem Tallit chu aki ah leh Torah mitzvah su bulhit ahi tin Poskim khenkhat in asei uve ajiehchu amaho sei dan in Puon jouse a Tzizit khai ding hi Torah akon mitzvah ahi e.Maran Sulkhan Arukh in Torah mitzvah hi hih jongle Rabbi te Mitzvah asuh bulhit ahi e ati.Rema in jong Puon mong li nei jouse a Tzizit khai ding hi Torah akon mitzvah ahi e ati.

2.Tulai a Tekhelet bol atam lheh ta in hijongle Gedolei haDor tam tah in abol po uve ajieh chu Tekhelet dihtah hinam ti abui jieh ahi e.Chi jieh a Gedolei haDor te bol ahiloule A Rav te chondan a chie ding deisah ahi e.Arizal in jong Tekhelet chu Messiakh Phat masang se a Um lou ding ahi e ati.

3.Tupatpuon akon kisem Tallit bol lou chu apha pen ahi e.Samul(kelngoi pi=Rekhel) puon akon kisem Tallit bol chu buoina ding imacha aum po in ahoipen e.

4.Tzemer Gefen akon Kisem Tallit chu Samulpuon akuon kisem Tzizit(khao) akhai apha e.

5.Savun a kisem von,mong li nei jong leh Tzizit khai angai poi.Among kah chu puon in kisem jongleh Tzizit khai angai poi.Ahivanga Tallit chu Puon a kisem ahi a,Among kah chu Savun a kisem ahileh Tzizit akhai ngai e.Von mong li nei chu Atam jo puon ahi a chuleh alhom jo savun ahileh Tzizit akhai ding ahi e.

6.Nylon a kisem von mong li nei chu Tzizit khai ding ham ahilouleh khai lou ding ham ti Akhronim ho aki niel uve.Aki hetchiet lou jieh a chu khai ding ahi e adeh a Von chu Ki khui tho ahileh.Nylon a kisem von mong li nei chu Tzizit aki khai lou leh ah lou ding ahi e.Achunga kisei jouse hi a ah thei ding vang a Brakha asei lou ding ahi e.Nipi lai leh Samulpuon akon kisem Tallit katan ah hahsa ahi jieh in Puon dang a kisem Tallit katan a ah ding apha e hijongle Nylon akon kisem Tallit kata

7.Asei dan uvin Tzizit chu Tallit puon rong(colour) chet a chu bol ding ahi e ati uve.Mekubalim hon Tallit chu akang a bol ding ahi e ati uve.Eihon jong Mekubalim ho ichepi uve.Sepoy mun a avon jouse u ajieh nei tah a Ahing(Green) rong ahi ngai ahi leh Tallit katan chuleh Tzizit jong chu ahing(green) rong a abol thei ahi e.

8.Khenkhat chun Tallit katan chuleh Tzizit ki khai chu Akang ahi ding akigah(strict) bol uve.Ajieh chu Akang chun Pathen hepina avetsah ahi e.Chuleh Rong San(red) a Tzizit ho bol chu deisah ahi poi ajieh chu rong san(red) hin thu tan avetsah ahi e.

9.Tallit asuh hoina mei mei a aning teni a rong chuom chuom ahilouleh Tallit kam chu Tekhelet rong ahi leh akhohna ima aum poi ajieh chu alhangpia a avon achun rong akang(white) atamjo e.

10.Mikhat chun Samul kivo masat na mitzvah akon a samul anei leh Chi samul chu Tzizit khao bol na a aman ding apha e.Samul kivo masat na mitzvah chu Mitzvah Reshit haGez akiti in Temple khang lai in Kohanim teho ana kipie jui e.