Tuesday 3 July 2018

BAALEI TZEDEKA HALAKHA YOMIT.

TALLIT MONG CHUNG CHANG A DAN HO.
[YALKUT YOSEF SIMAN 10]


NOTE:TALLIT KATAN CHUN SHIUR SHTEI AMOT OREKH(96 CM) CHULEH AMAH ROKHAV(48 CM) ANEI LOU LEH AHOIPEN(LEKATKHILAH) DING A CHU BRAKHA ASEI LOU DING AHI E.TALLIT GADOL BRAKHA ASEI TENG TALLIT KATAN JONG KAVANAH APIEH THA JOH DING VANG CHU AHOIPEN AHI E.

[OREKH=ADUNG]
[ROKHAV=AVAY]

1.Phalbi lai leh ngong-o ki o jui khu Mong li(4) anei a Shiur Tallit alhin jong leh Tzizit khai angai poi.Pathen ging ho in Shiur Tallit alhin leh Among khat chu alum sah a apha e.

2.Tallit Khat chun mong li anei lou leh Tzizit khai angai poi.Mong li(4) chung ahi leh Among li(4) aki gam lha pen pen ho a akhai ding ahi hijongle Ahoipen chu Pathen ging in Mong nga(5) nei von ho a ah lou apha e.

3.Von chu mong/ning nga(5) anei a Aning nga jouse a tzizit akhai leh Torah a Na belap lou ding kiti apalkeh ahi e.

4.Coat chul anung lang aka alet joh leh Tzizit khai lou nading in Aning khat/among khat aki su lum jui e.

5.Sangkhol ahilouleh von ning li/mong li nei,angong koma achung lang a mong ni/ning ni anei chuleh anui lang ma a mong ni/ning ni anei leh Chondan in Tzizit aki khai po e.Ajieh chu Ama lang a Ning ni/mong ni nei chuleh anung a ning ni/mong ni nei in aki sim poi.

6.Tallit katan aban nui chu akil kimeh lut tho jui ho a aki kam tho a mong li(4) nei ham ti hekhen thei lou chen a aki kil leh Mitzvah Tzizit abol ham ti akichien poi.Ajiehchu atam jo chu aki kam jieh ahi hinla abon a aki kam lou leh buoina ima aum poi.

7.Von chun mong thum(3) anei a Tzizit mong thum ho a akhai,chomkhat jou a mong li asuo a Tzizit akhai Tallit chu lah ahi poi.

8.Tzizit akhai na among chu ake lhah a avon achu anung khai nuom leh Tzizit ho chu alhap lhah a anung khai thah ngai poi.Hijongle Deisah chu von a akhui beh masang a chu Tzizit khao ho alhap lhah a Chijou tengle akhui beh ding chuleh akhui beh jou tengle Tzizit khao anung khai thah ding ahi.

9.Tallit chu ni kisuo a,Ni kisuo te ni chu shiur Tallit alhin leh among ho a Tzizit chu alhap lhah a anung khai thah ngai po in among ni te ni aki khai lou na a chu Tzizit akhai pei thei ahi jieng e.

10.Tallit Tzizit ki khai khum sa chu ake a ni akisuo leh,ake na chu alet joh a khui kit ding jongle dan dungjui in Akhui masang a Tzizit alhap lhah ngai poi.Hijongle deisah chu akhui masat lou ding,Tzizit alhap lhah a akhui pan ding chuleh akhui jou leh anung khai kit ding chu ahi.

11.Tzizit khai na ding Among/aning ho chu square ahi ngai e.Ajiehchu alum chu Mong aki ti thei poi.

12.Von chun mong/ning li(4) anei a aban nui chu aki khui bit na alet/atam joh a leh Tzizit akhai ngai poi hinlah aki khui bit na alhom joh leh Tzizit akhai ding ahi e.

13.Von aki khui bit na chu aki bah chet leh tichu aki khuina alet dan toh aneo dan aki bah leh Tzizit chu LEKHUMRA a akhai ding hijongleh Brakha asei lou ding ahi e chuleh Shabbat ni a apotdoh pi lou ding ahi e ajiehchu Tzizit akhai ngai lou ahi in chijieh a chu pot puo tobang ahi e.Ama chun Tzizit chu alah lhah nuom lou leh Reshut Harabim a chie nading a phal pieh thei ahi e chuleh Adeh a Karmelit a chu phal pieh thei ahi e.

14.Towel a kituom chu,Towel chun mong li(4) anei vang a Tzizit akhai lou ding ahi ajieh chu Towel chu kithih na ding a kisem ahi in von ho bang a nuopsahna ding a kisem ahipoi.

15.Tallit chu asop nuom ahivang a Akhao ho atan ding akichat jieh a Tallit chu among alhep a asung a Tzizit ho ahet lut nuom jieh a akhui leh Asop jou leh alhep lhah kit ding leh ima aki khel poi.chuleh "Taase Velo min haAsui" kiti chu apalkeh poi.

Monday 2 July 2018

BAALEI TZEDEKA HALAKHA YOMIT

TZIZIT KHAI NGAI VON HO:
[YALKUT YOSEF SIMAN 9]


[Tzemer Rekhelim=Kelngoipi mul]
[Pishtim=Tupatpuon]
[Tzemer Gefen=Patchon]
[Meshi=Lungpat]

1.Torah akon in Tupatpuon(Pishtim) toh Samulpuon(Tzemer Rekhelim) tilou adang von ho a Tzizit khai angai poi.Hinla Von dang jouse a khai ding tichu Rabbi te akon Derabanan ahi e.Chijieh a chu Samulpuon a kisem Tallit chuleh Tzizit ki ah ding chu ahoipen ahi e.Nipi lai jongle Samulpuon a kisem Tallit katan aki ah nading a aki ham bol angai e.Samulpuon a kisem Tallit chu Ah thei lou jen a aum ding leh Kutna kiti puon akon kisem ahilouleh puon dang ho akon kisem Tallit katan aki ah ding ahi e.Ama chun puon dang a kisem Tallit chu aki ah leh Torah mitzvah su bulhit ahi tin Poskim khenkhat in asei uve ajiehchu amaho sei dan in Puon jouse a Tzizit khai ding hi Torah akon mitzvah ahi e.Maran Sulkhan Arukh in Torah mitzvah hi hih jongle Rabbi te Mitzvah asuh bulhit ahi e ati.Rema in jong Puon mong li nei jouse a Tzizit khai ding hi Torah akon mitzvah ahi e ati.

2.Tulai a Tekhelet bol atam lheh ta in hijongle Gedolei haDor tam tah in abol po uve ajieh chu Tekhelet dihtah hinam ti abui jieh ahi e.Chi jieh a Gedolei haDor te bol ahiloule A Rav te chondan a chie ding deisah ahi e.Arizal in jong Tekhelet chu Messiakh Phat masang se a Um lou ding ahi e ati.

3.Tupatpuon akon kisem Tallit bol lou chu apha pen ahi e.Samul(kelngoi pi=Rekhel) puon akon kisem Tallit bol chu buoina ding imacha aum po in ahoipen e.

4.Tzemer Gefen akon Kisem Tallit chu Samulpuon akuon kisem Tzizit(khao) akhai apha e.

5.Savun a kisem von,mong li nei jong leh Tzizit khai angai poi.Among kah chu puon in kisem jongleh Tzizit khai angai poi.Ahivanga Tallit chu Puon a kisem ahi a,Among kah chu Savun a kisem ahileh Tzizit akhai ngai e.Von mong li nei chu Atam jo puon ahi a chuleh alhom jo savun ahileh Tzizit akhai ding ahi e.

6.Nylon a kisem von mong li nei chu Tzizit khai ding ham ahilouleh khai lou ding ham ti Akhronim ho aki niel uve.Aki hetchiet lou jieh a chu khai ding ahi e adeh a Von chu Ki khui tho ahileh.Nylon a kisem von mong li nei chu Tzizit aki khai lou leh ah lou ding ahi e.Achunga kisei jouse hi a ah thei ding vang a Brakha asei lou ding ahi e.Nipi lai leh Samulpuon akon kisem Tallit katan ah hahsa ahi jieh in Puon dang a kisem Tallit katan a ah ding apha e hijongle Nylon akon kisem Tallit kata

7.Asei dan uvin Tzizit chu Tallit puon rong(colour) chet a chu bol ding ahi e ati uve.Mekubalim hon Tallit chu akang a bol ding ahi e ati uve.Eihon jong Mekubalim ho ichepi uve.Sepoy mun a avon jouse u ajieh nei tah a Ahing(Green) rong ahi ngai ahi leh Tallit katan chuleh Tzizit jong chu ahing(green) rong a abol thei ahi e.

8.Khenkhat chun Tallit katan chuleh Tzizit ki khai chu Akang ahi ding akigah(strict) bol uve.Ajieh chu Akang chun Pathen hepina avetsah ahi e.Chuleh Rong San(red) a Tzizit ho bol chu deisah ahi poi ajieh chu rong san(red) hin thu tan avetsah ahi e.

9.Tallit asuh hoina mei mei a aning teni a rong chuom chuom ahilouleh Tallit kam chu Tekhelet rong ahi leh akhohna ima aum poi ajieh chu alhangpia a avon achun rong akang(white) atamjo e.

10.Mikhat chun Samul kivo masat na mitzvah akon a samul anei leh Chi samul chu Tzizit khao bol na a aman ding apha e.Samul kivo masat na mitzvah chu Mitzvah Reshit haGez akiti in Temple khang lai in Kohanim teho ana kipie jui e.

Sunday 1 July 2018

BAALEI TZEDEKA

PINKHAS BEN ELAZAR ...BEN AHARON HAKOHEN HESHIV ETH KHAMATI ME'AL BNEI YISRAEL.(BEMIDBAR 25:11)

ELAZAR CHAPA PINKHAS..AHARON HAKOHEN CHAPA THILBOL JAL IN ISRAELTE KALUNGHAN TAPOI.


Divrei Eliyahu lekha in hitin dohna anei e.Ipi jieh a Torah in HESHIV ETH KHAMATI ti thuchang khel khel ajah ham?Adonbut na a chun,Ajieh chu hiche thucheng ho a kon Pinkhas in Pathen Lunghan na asuh tang a Israel te akisuh mang na ding uva kon in ana vengdoh e,chichu TZEDEKA jal ahi e ti jildoh thei na ding a Torah in achunga Thuchang kisei akhu ajeh khel khel ahi e ati.Mishlei 10:2 achun Tzedeka in Mi thi nading akon in ahuhdoh e ati.Tzedeka jal a Chunglang a athi ding a mi kitan khum chu ahing ding a kiheidoh ahi e.

Remez tichu Hints pa chu hoilai a kon mu doh thei ham iti leh Israel te in Asum uva kon Makhatzit Hashekel ana pieh uva chu mu doh thei ahi e.Makhatzit kiti hebrew thuchang chu Mem,Kheit,Tzadde,Yud,Tav [מחצית] ahi e.Alai tah in Tzadde aum in hichun avetsah chu TZEDEKA ahi e.Chuleh Tzadde toh kinai pen thuchang teni chu KHEIT toh YUD ahi in chichun HINNA kiti KHAI alamdoh e.Chuleh Thuchang Aki gam lha teni chu MEM toh TAV ahi in chichun THINA kiti MET alamdoh e.Lai akona chu Tzedeka bol jing a Tzedeka kinai pi chun HINNA akimu ding ahi in Tzedeka kinai pie lou chun THINA akimu ding ahi e.

Pinkhas in chapouna tobang a athil bol chu imacha dang ahi po in Tzedeka thilbol akiti.Israel te lah akon Pathen lunghan na chu abei nading in Ama le ama ahinkho kiphal ngam a Kipiedoh a athil bol chu ana bol ahi e.Shimeon phung in aphung lamkai khat u atha jieh a ama atha ding u kicha lou in Zimri chu ana that e.Chijieh a chu athilbol chu Tzedeka a kisim pieh ahi e.Tzedeka a akisim pieh jieh a chu Ama akihuh doh chok hilou a Am Israel te jong thi na akon ahuhdoh ahi e.

Hints chu hoilai mudoh thei ham iti leh HESHIV ETH KHAMATI Thuchang a chu mu doh thei ahi e.Ajieh chu KHAMATI chu KHEIT,MEM,TAV,CHULEH YUD [חמתי]ahi e.Pathen alunghan teng Israel te chun Hinna a kon akigam lha uvin,thi na anai ji uve chichu KHAMATI  thuchang a MEM toh TAV asung a um chuleh apolang pen pen teni a KHEIT Toh YUD in avetsah ahi e ajieh chu MEM Toh TAV tichu MET chun Thi na alamdoh in Chuleh KHEIT toh YUD tichu KHAI in Hinna alamdoh e.

BAALEI TZEDEKA HIHEN SOPI JOUSE HIJONGLEH!!
TZEDEKA TICHU SUM PIEH KHEL KHEL ASEINA AHIPOI TI DIVREI ELIYAHU IN ASEI AKON IMUDOH DIU KATAHSAN E.TZEDEKA JAL AKON A HINNA,CHUNGLANG HIHEN CHI LEISET HIJONGLE IKIMU DIU AHI E.PA HASHEM IN TZEDEKA IBOL THEI NADIU LEH BAALEI TZEDEKA NATOH HOI TAH A IBOL THEI NADING UVIN EI THOPI UHEN!YOM TOV VE TZOM KAL.